Театрлар | Сайт библиотеки
Театрлар

Театрлар

  • Басып шығару
Мельпомена Қазақ ұлттық өнер храмдарының тарихында Абай Құнанбаевтың есімі 1917 жылдан бастау алған. Дәл сол кезде Мұхтар Әуезовтың басшылығымен "Ойқұдық" жайлауында "Еңлік – Кебек" пьесасының премьерасы өтті.
Ал 1920 жылы Семипалатинскі қаласында (қазіргі Семей қ.) бірегей өнер қайраткерлері – Әміре Қашаубаев, Иса Байзақов, Жұмат Шанин және т.б. "Ес-Аймақ" театрын ұйымдастырып, ол 1934 жылы тіркелген. Осы сәттен бастап мекеме "Қазақ музыкалық-драма театры" аталып, ұлы Абайдың есімі берілген. Аталған оқиғаға орай І. Жансүгіровтің пьесасы бойынша «Кек» спектаклі қойылды. Алғашқы жетекшісі режиссер Галиакбар Төребаев болды. Бүгінгі күнге дейін театр сахнасында М. Әуезов, Ғ. Мүсірепов, С. Мұқанов, С. Жүнісов, Қ. Мұхаметханов, М. Сәрсеке, О. Бөкей, М. Ыбраев, Р. Сейсенбаев шығармалары қойылған. Театрдың бас режиссерлері Б. Омаров, Е. Обаев, Ч. Зұлқашев, К. Рахметов сынды халық әртістері болды.
Қазір театр труппасы қаланың қазіргі заманғы әдемі ғимараттарының бірінде Ф. М. Достоевский атындағы орыс драмалық театры мен "Дариға-ай" жастар театры ұжымымен бірге орналасқан.  
Жоба авторлары: сәулетшілер В. М. Белоусов, О. Г. Смирнов, А. М. Баер. Салынған жылы 1972.
1933 жылы тағы бір театр пайда болып, кейін оған да Абай есімі берілген.
1933 жылы Алма-Атыда (қазіргі Алматы қ.) музыкалық студия ұйымдастырылды, ол 1934 жылдан бастап музыкалық театрға айналды. 
1934 жылы 13 қаңтарда Мұхтар Әуезовтың "Айман Шолпан" либреттосының алғашқы қойылымы өтті.
1937 жылдан бастап театр Қазақ опера және балет театры деп аталады. 1938 жылы В. Великановтың алғашқы қазақ балеті "Қалқаман және Мамыр" қойылды.
1941 жылы театр академиялық мәртебеге ие болды және 1941 жылы театрдың жаңа ғимаратының құрылысы аяқталды (сәулетшілер Н. Круглов, Н. Простаков, Т. Басенов, В. Бычков, П. Поливанов, суретшілер В. Крошин, Н. Цивчинский, сәулет кеңесші-академигі А. Щусев).
1945 жылы театрға Абай есімі беріліп, "Абай атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық опера және балет театры" деп аталатын Қазақстанның жетекші театрларының біріне айналды.
Театр өнерінің тағы бір храмы Абай есімімен байланысты.
Әулие-атада (қазіргі Тараз) 1936 жылы 5 қаңтарда колхоз-совхоз театры құрылды. Ал 1936 жылы ол Б. Ж. Майлиннің "Келін мен шешей" және Қ. Қырқымбаевтың «Келіншек» атты бір бөлімді комедиясымен ашылды. 1940 жылы театр Жамбыл облыстық қазақ драма театры болып қайта құрылды, 1945 жылы оған Абай есімі берілді. Қазір бұл – "Абай атындағы Жамбыл қазақ драма театры (Тараз қ.).